“กรีกโบราณ” เป็นหนึ่งในอารยธรรมที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดโดยเฉพาะกับประเทศทางซีกโลกตะวัน ออก ไม่ว่าจะเป็นด้านปรัชญา ศาสนา ความเชื่อ วิทยาศาสตร์ หรือศิลปะ ที่มีผลต่อความคิดและวัฒนธรรมของผู้คนมาจนถึงปัจจุบัน

หนึ่งในศิลปะที่ทรงคุณค่าของอารยธรรมกรีกคือ “บทละคร” ที่นอกจากจะสนุกสนานและมีเรื่องราวที่ลึกซึ้งกินใจแล้ว ยังมีความสำคัญต่อการศึกษาในทุกๆ ด้านอีกด้วย

และนี่คือบทละครกรีก 10 เรื่อง ที่มีความสำคัญและมีอิทธิพลต่อการศึกษามากที่สุด

Oedipus Rex โดย Sophocles

บทละครที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดเรื่องหนึ่งในโลก ที่แม้กระทั่งนักปรัชญาระดับโลกอย่างอริสโตเติลก็ยกให้เป็นตัวอย่างของบท ประพันธ์ที่สมบูรณ์แบบที่สุด

เรื่องราวของ  Oedipus เด็กชายที่ถูกพ่อซึ่งเป็นราชาสั่งให้นำไปฆ่าทิ้ง เพราะนักพยากรณ์ได้ทำนายไว้ว่าเมื่อเติบใหญ่มาเขาจะสังหารพ่อตัวเอง แต่เด็กทารกก็ได้รับการช่วยเหลือและถูกราชาของอีกเมืองรับไปอุปการะ จนเมื่อเติบใหญ่ก็มีนักพยากรณ์ทำนายว่าเขาจะฆ่าพ่อและสมรสกับแม่ตัวเอง

Oedipus รับไม่ได้และเกรงว่าจะเกิดเหตุการณ์นั้นขึ้นจึงหนีออกจากเมืองและจนได้กลับ ไปยังเมืองบ้านเกิดด้วยความไม่รู้ ซึ่งแท้จริงแล้วพ่อและแม่ที่แท้จริงของตัวเองคือราชาของเมืองที่เขาหนีมา อาศัยนี้ ในที่สุดสิ่งที่หมอดูทำนายไว้ก็กลายเป็นความจริง

The Oresteia โดย Aeschylus

บทละครไตรภาคที่อาจจะมีสี่ตอนแต่ภาคหนึ่งได้สูญหายไปในประวัติ ศาสตร์ “The Oresteia” เรื่องราวของกษัติรย์อะกาเมมนอนแห่ง Argos ที่ถูกภรรยาวางแผนลอบฆ่าเนื่องจากเขาสังเวยชีวิตลูกสาวตนเอง “The Libation Bearers” เรื่องราวของบุตรแห่งอะกาเมมนอน Electra และ Orestes ที่พยายามแก้แค้นมารดาตัวเองที่สังหารบิดา และ “The Eumenides” บทสรุปผลกรรมที่ตัวละครเคยก่อ บทละครเรื่องนี้เต็มไปด้วยเรื่องราวความรัก ความแค้น การฆาตกรรม และเรื่องดราม่าที่ถือได้ว่าเป็นต้นตำรับของละครน้ำเน่าอย่างแท้จริง

Prometheus Bound โดย Aeschylus

ไม่มีผู้ใดทราบว่าใครคือผู้ประพันธ์บทละครเรื่องนี้เป็นคนแรก แต่เชื่อกันว่าผลงานดั้งเดิมนั้นเป็นของ Aeschylus เป็นเรื่องราวจากปรณัมกรีกเกี่ยวกับยักษ์ที่มีชื่อว่า “โพรมีทีอุส” ซึ่งเป็นไททันที่รักใคร่มนุษย์จึงได้ขโมยไฟจากเทพเจ้าลงมาให้กับมวล มนุษยชาติ เมื่อเทพซุสทราบเรื่องจึงได้ลงโทษโดยมัดโพรมีทีอุสไว้กับก้อนหินและให้นก อินทรีมาจิกกินตับของเขาทุกวันซ้ำไปมาไม่มีที่สิ้นสุด

Antigone โดย Sophocles

บทละครที่แยกออกมาจาก Oedipus Rex เป็นเรื่องราวของ Antigone ธิดาแห่ง Oedipus

ซึ่งหลังจาก Oedipus ทราบว่าตนได้กระทำปิตุฆาตและสมรสกับมารดาตัวเองจึงควักลูกตาเพื่อแสดงถึง ความสำนึกผิด จากนั้นจึงเดินทางร่อนเร่ออกไปและยกเมืองให้ลูกชายสองคนดูแล ลูกชายทั้งสองทะเลาะแย่งชิงอำนาจกันจนกระทั่งคนหนึ่งเสียชีวิต

Antigone รู้สึกสงสารพี่ชายจับใจจึงตั้งใจจะนำร่างของเขาไปฝังแม้จะต้องขัดคำสั่งพี่ ชายอีกคน เมื่อถูกจับได้จึงต้องโทษประหารชีวิต หลังจากเธอเสียชีวิตพี่ชายอีกคนจึงถูกเทพเจ้าลงทัณฑ์ เรื่องราวนี้เน้นไปที่บทเรียนศีลธรรมและผลกรรมของความชั่ว

Medea โดย Euripedes

บทละครกรีกส่วนใหญ่เน้นไปที่การหักหลังและการแก้แค้น เรื่องราวของ Medea ก็เช่นกัน เมเดียมีสามีคนหนึ่งชื่อเจสัน (เชื่อว่าเป็นเจสันคนเดียวกับวีรบุรุษผู้พิชิตเมดูซ่าและเดินทางไปค้นหาขน แกะทองคำ)

ต่อมาเจสันได้หักหลังเธอและไปตกหลุมรักกับหญิงอื่นจึงทำให้เมเดียตัดสิน ใจแก้แค้น บทละครนี้สะท้อนให้เห็นถึงเรื่องราวของเฟมินิสต์ รวมทั้งความรัก ความปรารถนา การแก้แค้น ความยุติธรรม การเหยียดเชื้อชาติ และการกดขี่ผู้หญิง

Alcestis โดย Euripedes

เรื่องราวของหญิงสาวสูงศักดิ์ชื่อ Alcestis ซึ่งบิดาได้ประกาศให้ชายคนใดที่สามารถจับสิงโตและยกรถม้าด้วยมือเปล่าจะได้ แต่งงานกับเธอ

ด้วยความช่วยเหลือของเทพอะพอลโล Admetus ทำตามข้อตกลงสำเร็จและได้แต่งงานกับ Alcestis แต่ด้วยความดีใจมากจนเกินไปเขาจึงลืมสักการะเทพีอาร์ทิมิส น้องสาวฝาแฝดของอะพอลโล ทำให้เทพีโกรธและเสกงูให้ปรากฎบนเตียงของ Admetus อะพอลโลยื่นมาเข้ามาช่วยเหลือแต่เขาต้องเดินทางไปในนรกซึ่งเป็นอาณาจักรของ เทพฮาเดส

เขาทำภารกิจไม่สำเร็จจึงทำให้ภรรยาเสียชีวิตโดยสาปให้เขาไม่สามารถแต่ง งานใหม่ได้อีก แต่ท้ายที่สุด Admetus ก็ผิดคำสาบาน นอกจากบทละครเรื่องนี้จะเป็นเรื่องราวของความรักและจุดจบที่น่าเศร้า แต่ก็แฝงไปด้วยความตลกขบขันจึงทำให้เป็นบทละครที่น่าสนใจเรื่องหนึ่ง

The Persians โดย Aeschylus

บทละครที่เก่าแก่ที่สุดของ Aeschylus เนื้อหาหลักของเรื่องให้ความสำคัญไปที่มุมมองทางด้านอาณาจักรเปอร์เซีย เล่าถึงเรื่องราวที่กำลังเกิดขึ้นจริงในขณะนั้นซึ่งก็คือสงครามระหว่างกรีซ และเปอร์เซีย เสนอให้เห็นว่าเหตุที่เปอร์เซียพ่ายแพ้เนื่องจากความอหังการของ กษัตริย์ Xerxes โดยสะท้อนให้เห็นทั้งความน่าเห็นใจของเปอร์เซียและเป็นการฉลองชัยชนะให้กับ อาณาจักรของตนไปพร้อมกัน

Ajax โดย Sophocles

บทละครเกี่ยวกับนักรบคนหนึ่งที่ชื่อ Ajax เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์ในมหากาพย์อีเลียดของโฮเมอร์ แต่เกิดขึ้นก่อนที่สงครามกรุงทรอยจะจบลง โดย Ajax โมโหที่อะคิลิสเป็นผู้ที่ได้รับการยกย่องแทนเขา จึงวางแผนที่จะสังหารผู้นำกรีซที่ทำให้เขาอับอาย แต่ก็ถูกปั่นหัวและกลั่นแกล้งโดยเทพีอาธีน่า จนในที่สุดเรื่องราวก็จบลงอย่างน่าเศร้าสลด

The Frogs โดย Aristophanes

อาจจะเรียกได้ว่าเป็นบทละครเสียดสีวรรณกรรมเรื่องแรกในประวัติศาสตร์กรี กโบราณ เนื้อหาของเรื่องนั้นนักเขียนชื่อดัง Euripedes และ Aeschylus โดยให้ทั้งสองคนแข่งขันกันว่าใครคือนักเขียนที่ยอดเยี่ยมที่สุดโดยให้เทพได โอนีซัสเป็นผู้ตัดสิน ซึ่งเป็นบทละครตลกที่แฝงแง่คิดและวิธีแก้ไขปัญหาด้านการเมืองการปกครองที่ กำลังเกิดขึ้นในสมัยนั้นได้เป็นอย่างดี

Lysistrata โดย Aristophanes

บทละครตลกขบขันที่เล่าเรื่องราวของสงคราม Peloponnesian War ที่นอกจากจะสนุกสนานแล้วยังสอดแทรกเรื่องราวของการแบ่งแยกเพศในแวดวงการเมือ งกรีกโบราณ สะท้อนให้เห็นความคิดและค่านิยมแบบผู้ชายเป็นใหญ่ โดยเสนอเรื่องราวของ Lysistrata หญิงที่ออกมาเรียกร้องให้ผู้หญิงทั้งเมืองไม่ยอมให้สามีร่วมรักเพื่อต่อรอง ให้สงครามที่กำลังเกิดขึ้นสงบลง แม้ว่า Aristophanes จะยอมให้ตัวเอกหญิงได้รับชัยชนะในตอนท้าย แต่จากการวิเคราะห์จะพบว่าเขาเสนอด้านไม่ดีของผู้หญิงไว้ในบทละครค่อนข้าง ชัดเจน