https://www.catdumb.com/ancient-roman-curse-tablets-378/

เป็นเรื่องที่หลายๆ คนอาจจะรู้กันว่าชาวโรมันนั้นเป็นคนกลุ่มแรกๆ ที่มีการใช้งานระบบนักดับเพลิง อย่างไรก็ตาม ระบบตำรวจของอาณาจักรแห่งนี้กลับไม่สามารถเรียกได้ว่าสมบูรณ์มากนักเมื่อเทียบกับระบบดับเพลิงในช่วงเวลาเดียวกัน ด้วยเหตุนี้ จึงมีบ่อยครั้งที่ประชาชนในโรมันจะต้องหาทางจัดการกับปัญหาอาชญากรรมเล็กๆ น้อยๆ อย่างการลักขโมยกันด้วยตัวเอง และแน่นอนว่าด้วยความเชื่อในสมัยนั้น คงไม่มีทางไหนที่ดีไปกว่าการขอให้พระเจ้าลงโทษคนผิดด้วย “แผ่นจารึกสาปแช่ง” (Curse tablet) อีกต่อไปแล้ว

นี่คือแผ่นจารึกจากสมัยกรีก-โรมัน ถูกพบได้ในพื้นที่หลายแห่งในอาณาจักรโรมัน ไม่ว่าจะแบบที่ทำจากหิน ไม้ หนังสัตว์ กระดานตะกั่ว หรือแม้แต่กระดาษปาปิรุส โดยมีจุดร่วมอยู่ที่ผู้เขียนแผ่นจารึกนี้ขึ้น จะทำการสาปแช่งอาชญากรที่ทำผิดเอาไว้ โดยมักจะเป็นการสาปให้เทพทำให้อีกฝ่ายต้องพบโรคร้าย หรือความตายแล้วแต่ผู้เขียน

ด้วยความที่แผ่นจารึกนี้มักจะเกี่ยวข้องกับความแค้นและเรื่องที่ไม่ดี โดยมากแล้วมันจึงนิยมทำขึ้นจากกระดานตะกั่วที่มีสีดำดูหนักอึ้งเป็นหลัก และมักถูกแขวนไว้ตามโรงอาบน้ำ สถานที่ซึ่งในสมัยนั้นมักมีขโมยชุกชุม เนื่องจากการจะใช้โรงอาบน้ำผู้มาเยือนจะต้องถอดชุดทิ้งไว้นอกห้องน้ำ

แผ่นจารึกสาปแช่ง ที่ถูกพบในลอนดอน 

ด้วยความที่ในสมัยก่อนโรงอาบน้ำไม่ได้มีการรักษาความปลอดภัยดั่งในปัจจุบัน ของมีค่าที่ถูกเก็บไว้จึงมักถูกขโมยกันอยู่เป็นประจำ เพราะแม้ว่าบางคนจะมีการจ้างทาสให้เฝ้าของก็ตาม บ่อยครั้งทาสก็จะทำหน้าที่ได้ไม่ดีพอ (หลับ โดนขโมยบังคับ หรือแม้แต่รับสินบนจากขโมย) จนทำให้ของหายอยู่ดี

อ้างอิงจากข้อความที่พบบ่อยๆ ในจารึกเทพที่มักจะถูกขอร้องให้ลงทัณฑ์คนผิดจะเป็นเทพ “ซูริส มิเนอร์วา” ที่เกิดจากการร่วมกันของเทพสององค์ และขึ้นชื่อว่าเป็นเทพแห่ง ภูมิปัญญา การรักษา การให้ชีวิต การตัดสินโทษ และการลงทัณฑ์ ซึ่งมีชื่อเสียงมากในโรงอาบน้ำ

รูปปั้นเทพี Minerva ในเมืองเก่าไฮเดลเบิร์กประเทศเยอรมนี ที่มา: BigStockPhoto

โรงอาบน้ำ Aquae Sulis ในเมืองบาธประเทศอังกฤษ 

และแม้ว่าแผ่นจารึกสาปแช่งจะมีความเกี่ยวข้องกับโรงอาบน้ำเป็นหลักก็ตาม แต่ใช่ว่าแผ่นจารึกนี้จะถูกใช้แค่ในโรงอาบน้ำเท่านั้น

เพราะแผ่นจารึกในรูปแบบที่คล้ายๆ กันนี้ยังสามารถพบได้ในอีกหลายพื้นที่ที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับที่อาบน้ำ แถมในบางครั้งยังมีการปรับเนื้อหาให้เหมาะสมสำหรับในแต่ละที่ เรียกได้ว่าจะเขียนยังไงก็ได้ ตราบใดที่ได้สาปอาชญากรก็คงไม่ผิดนัก