ลักษณะทั่วไป มีลักษณะของสัตว์หลายชนิดอยู่รวมกันในตัว กล่าวคือ รูปร่างคล้ายหมู กีบเท้าคล้ายแรด จมูกและริมฝีปากมนยาวยื่นออกมาคล้ายงวงช้าง หางสั้นคล้ายหางหมี หูเล็กสั้นกลม ตาเล็ก สำหรับลูกสมเสร็จที่เกิดใหม่ตัวจะลายคล้ายแตงไทย แต่มีสีน้ำตาลสลับขาว ลายนี้จะเลือนหายไปเมื่ออายุประมาณ 6 เดือน โดยจะเริ่มมีสีเป็นขาวเทาในช่วงกลางลำตัว ส่วนอื่นจะเป็นสีดำเช่นเดียวกับพ่อแม่ ลักษณะนิสัย ปกติชอบอยู่ลำพังตัวเดียว รักสงบ อาศัยตามป่าดงดิบหรือป่าทึบ ใกล้แหล่งน้ำ ลำธาร ชอบนอนแช่น้ำปลักโคลน ดำน้ำเก่งมาก จมูกไว ส่งเสียงร้องเหมือนนกหวีดเมื่อภัยมา ถิ่นอาศัย มีถิ่นอาศัยในแทบเทือกเขาตะนาวศรี ภาคใต้ของไทยไปจนถึงคาบสมุทรมลายา อาหาร กินใบไม้ ต้นอ่อนของพืช ผลไม้ พืชน้ำ หญ้า เป็นอาหาร การสืบพันธุ์ ตั้งท้องนาน 390-395 วัน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว อายุยืนประมาณ 30 ปี สถานภาพปัจจุบัน สมเสร็จถูกล่าเพื่อเอาหนังและเนื้อ เพราะมีขนาดใหญ่ เนื้อคล้ายเนื้อหมู และนิสัยไม่ดุร้าย จึงล่าได้ง่าย นอกจากนี้การบุกรุกทำลายป่าดิบชื้นของภาคใต้ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยสำคัญของสมเสร็จ และการตัดไม้ การสร้างเขื่อนกักเก็บน้ำ และถนน ทำให้จำนวนสมเสร็จลดปริมาณลงจนหาได้ยาก สมเสร็จจัดเป็นสัตว์ป่าสงวน 1 ใน 15 ชนิด ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535